Dậy thì sớm ở nữ là hiện tượng không hiếm gặp hiện nay. Đây cũng là một trong những bệnh phụ nữ phổ biến. Nhưng vì sao lại như vậy và nó sẽ gây ra hậu quả nào. Hãy cùng Shila tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Xem ngay:
- Bật mí dấu hiệu và 3 cách chữa trị bệnh viêm đường tiết niệu ở nữ giới
- Tiết lộ các cách làm giảm tình trạng trào ngược bàng quang niệu quản hiệu quả
1. Nguyên nhân gây bệnh dậy thì sớm ở nữ
1.1 Dậy thì sớm trung ương
Dậy thì trung ương thường không tìm được nguyên nhân. Nhưng trong một vài trường hợp dậy thì sớm trung ương do các nguyên nhân như sau:
- Khối u trong hệ thống thần kinh trung ương, có thể nằm trong não hoặc tủy sống.
- Các bất thường trong não bộ ví dụ như não úng thủy hoặc có khối u lành tính.
- Tủy hoặc não bị nhiễm xạ.
- Tổn thương tủy sống hoặc não.
- Suy giáp là trường hợp tuyến giáp không sản xuất đủ hormone.
- Mắc phải hội chứng McCune – Albright, hội chứng này rất hiếm gặp và thường là do di truyền. Bệnh ảnh hưởng đến xương, màu da và nội tiết tố.
- Tăng sản thượng thận bẩm sinh.
1.2 Dậy thì sớm ngoại vi
Dậy thì sớm ngoại vị ít gặp hơn, nguyên nhân là do nồng độ hormone sinh dục tăng cao. Những bệnh lý gây ra việc gia tăng hormone bao gồm: khối u ở tuyến thượng thận, u nang buồng trứng, u buồng trứng, tuyến yên tiết ra estrogen,…
1.3 Các nguyên nhân khác
Dậy thì sớm ở nữ ngoài hai nguyên nhân trên còn một số nguyên nhân khác mà bạn nên biết để lưu ý:
- Uống sữa bò và sản phẩm có sữa bò hay ăn thịt heo, gà có tồn dư hormone tăng trưởng. Các chất này có thể gây ra dậy thì sớm ở bé gái. Với lại hiện nay, ngành chăn nuôi công nghiệp lạm dụng hormone tăng trưởng tiêm vào động vật để tăng năng suất. Trong hormone đó là estrogen hoặc các tiền chất chuyển hóa được thành estrogen. Chúng làm buồng trứng làm việc. Vì thế tuổi dậy thì đến sớm với các bé gái.
- Có thể là do môi trường. Theo khảo sát người ta thấy có những bé gái dậy thì sớm là do nhiễm các dẫn chất phtalat. Các chất này có trong đồ dùng bằng nhựa như: túi, chai, can, đầu núm vú, bình sữa, đồ chơi trẻ em,…
2. Các đối tượng nguy cơ mắc bệnh dậy thì sớm ở nữ
Dậy thì sớm ở nữ giới cũng không phải hiếm thấy và ngày nhiều hơn. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra được một số tác nhân gây ra dậy thì ở nữ giới sớm như sau:
- Trẻ em béo phì, thừa cân có nguy cơ mắc bệnh dậy thì sớm.
- Tiếp xúc với các sản phẩm hay đồ ăn chứa hormone sinh dục như: sữa, thịt động vật chăn nuôi, thuốc người lớn, kem, mỡ bôi.
- Có thể là mắc phải hội chứng McCune-Albright hoặc tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.
- Có thể do mắc phải hội chứng suy giáp/
- Sử dụng tia bức xạ lên hệ thống thần kinh trung ương. Nếu trẻ đang điều trị xạ trị khôi u trong não hay bệnh bạch cầu cũng làm tăng nguy cơ dậy thì sớm.
3. Triệu chứng bệnh dậy thì sớm ở nữ
Dậy thì sớm dẫn đến sự phát triển nhanh chóng của xương, cơ bắp, hình dạng, kích thước và trọng lượng cơ thể. Đồng thời bé gái con phát triển bộ phận sinh sản. Nhiều người cho rằng biểu hiện của dậy thì là ra máu hinh. Tuy nhiên thời điểm dậy thì không phải được tính khi xuất hiện kinh nguyệt mà là khi cơ thể bắt đầu mọc lông mu, ngực nở to và âm vật phát triển.
Vì thế nhiều bé gái đến giai đoạn hành kinh nhưng đã mọc lông mu và phát triển ngực trước đó. Có những bé gái nhỏ tuổi hơn đã đến tuổi dậy thì và có những dấu hiệu phát triển trên cơ thể. Ngoài ra nhìn bề ngoài cũng có thể nhận ra như tăng trưởng chiều cao, cân nặng. Có những bé gái phát triển chiều cao và lớn hơn những bạn bè trang lứa. Nhưng sau vài năm thì dừng lại và không thể đạt chiều cao tối đa như người trưởng thành.
Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp bé gái mắc phải chứng vú phát triển sớm. Vì thế ngực phát triển nhưng không kèm theo các dấu hiệu dậy thì khác. Nên bạn hãy biết cách phân biệt giữa dậy thì và trường hợp này.
4. Tác hại của việc dậy thì sớm ở nữ
4.1 Ảnh hưởng về tâm lý
Những thay đổi trên cơ thể bé gái sẽ khiến bé bị xấu hổ vì không giống như bạn bè. Có thể còn bị bạn bè trêu chọc. Điều này sẽ khiến bé trở nên tự ti không dám nói chuyện với ai và thậm chí ảnh hưởng đến tâm lý như trầm cảm. Vì thế bố mẹ phải ở bên cạnh con khi bé bắt đầu dậy thì. Cùng trò chuyện và đưa ra những lời khuyên tốt cho bé. Nếu không được thì có thể đưa bé đến chuyên gia tư vấn tâm lý.
4.2 Quan hệ tình dục sớm
Việc dậy thì sớm sẽ dẫn đến tâm sinh lý cũng phát triển sớm dẫn đến những ham muốn tình dục. Với lại bé gái còn nhỏ chưa trang bị cho mình nhiều kiến thức về tình dục, dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Hậu quả có thể gây ra rất nặng nề như bị lây các bệnh tình dục hoặc mang thai.
4.3 Hạn chế chiều cao
Gặp phải tình trạng dậy thì sớm ở nữ thì giai đoạn phát triển chiều cao khá ngắn. Ban đầu bé gái sẽ phát triển khá nhanh và cao lớn hơn so với những bạn bè trang lứa. Nhưng giao sẽ không kéo dài lâu, trẻ sẽ từ từ phát triển chậm lại.
4.4 Nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang
Có kinh nguyệt sớm ở bé gái sẽ gây ra rối loạn nội tiết tố và hội chứng buồng trứng đa năng khi trưởng thành. Vì thế phụ huynh nên để ý hoặc đưa bé đi khám phụ khoa định kỳ. Lỡ không may mắc phải cũng chữa trị kịp thời.
5. Các biện pháp điều trị bệnh dậy thì sớm ở nữ
Điều trị bằng thuốc: Nếu trẻ em dậy thì sớm trung ương không có bệnh lý tiềm ẩn thì có điều trị bằng thuốc. Phương pháp này còn gọi là liệu pháp GnRH thay thế. Bé gái sẽ phải tiêm thuốc hàng tháng. Thuốc sẽ có chức năng làm chậm sự phát triển của buồng trứng. Một số thuốc mới thì có khả năng tác dụng lâu hơn. Trẻ sẽ phải dùng thuốc cho đến khi đến tuổi dậy thì bình thường. Bạn nên nghe tư vấn bác sĩ rõ ràng hơn để biết cách sử dụng chính xác.
Cấy ghép Histrelin: Là thuốc có tác dụng kéo dài khoảng 1 năm. Phương pháp này có hiệu quả đối với bệnh dậy thì sớm trung ương mà không gây đau đớn gì. Nó được thực hiện như một tiểu phẫu.
Nếu do những nguyên nhân khác thì nên điều trị nguyên nhân đó. Ví dụ như dậy thì sớm do khối u thì phải loại bỏ khối u. Bạn nên đến bác sĩ để nghe những phương pháp phù hợp với tình trạng của bé.
6. Cách phòng ngừa bệnh dậy thì sớm ở nữ
- Có một chế độ dinh dưỡng hợp lí: Bố mẹ nên hạn chế cho con ăn đồ hộp, xúc xích, thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, những thực phẩm có lượng đường cao,… Bổ sung nhiều thức ăn giàu dinh dưỡng và chất xơ như rau củ, sữa hạt,… Nên tránh những thực phẩm không uy tín và chứa hormone tăng trưởng.
- Tăng cường vận động: Tập thể dục thường xuyên khoảng 30 phút mỗi ngày. Nên cho bé tập những môn thể thao phát triển chiều cao như bơi lội, nhảy dây, bóng rổ,…
- Hạn chế cho tiếp xúc với estrogen và testosteron như kem, mỡ, thuốc chứa thành phần liên quan đến hormone sinh dục.
- Không sử dụng các loại sữa có lượng hormone cao
Tác giả: Thu Thảo